Faghópur um umhverfi og öryggi hélt í morgun fund í Marel. Fyrirlesarinn var Herdís Storgaard en hún er frumkvöðull á sviði í  slysavörnum barna og hefur hlotið viðurkenningu sem slík. Hún hefur verið í samstarfi við IKEA síðustu ár varðandi forvarnir á heimilum og öryggi barna. Ferill hennar í öryggismálum og þekking á slysavörnum hefur verið afar spennandi og fór Herdís yfir feril sinn og helstu verkefni síðustu ára.

Herdís er með samning við Heilsugæsluna á Íslandi þannig að þeir dreifa boðsbréfi til verðandi foreldra á 28.viku meðgöngu www.msb.is  Þetta námskeið er frítt fyrir alla og afar og ömmur eru hvött til að koma. Hægt er að senda fyrirspurnir til Herdísar í gegnum heimasíðuna.  Fræðslan fer fram í heimilisumhverfi um öryggi á heimilinu. Herdís talar við fólk en ekki yfir það.  Með fræðslunni er ekki verið að segja foreldrum hvað þeir eigi að gera heldur er þetta byggt upp á því að þau eru með eitt stykki barn sem ekki er fært um að forðast hættur fyrr en eftir 12 ára aldur.  Markmiðið er að fólk átti sig á þessu og breyti hegðun sinni.  Sérstaklega er lögð áhersla á svefnumhverfi barna.  Áhrifavaldar eins og Instagram hafa haft skelfileg áhrif sem valdið hafa slysum.  Foreldrum er bent á mikilvægi áhættumats á heimilinu með notkun gátlista.  Hluti af lífinu eru skrámur og skurðir en verið er að fyrirbyggja stórslys.  Einnig er rætt á námskeiðinu um grundvallaratriði um öryggi í bílum.

Herdís kynnti app sem er á heimasíðu Ikea.  Ikea.is/oruggaraheimili Foreldrar setja inn í appið aldur barnsins og þannig kemur áminning um hvað er mikilvægast að skoða á hverju aldursstigi fyrir sig.  Getan eykst og eykst, hver og einn býr til sinn gátlista.  Appið er hægt að nálgast í Appstore.  Mjög góðar viðtökur eru á appinu í Ástralíu og verið að setja það upp í Kanada og US. 

Skipulagðar slysavarnir barna hófust árið 1991 á Íslandi.  Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra ákvað að setja fé í málaflokkinn á þessum tíma.  Mikill árangur hefur náðst á þessum tíma og hefur alvarlegum slysum fækkað um 50% og dauðaslysum um 65%. Málaflokkar sem hafa tekist vel er: fræðsluefni fyrir ljósmæður og hjúkrunarfræðinga, drukknanir, öryggi á sund og baðstöðum, öryggi í grunn-og leikskólum, öryggi barna í bílum, öryggi á leiksvæðum barna, öryggi dagforeldra og almenn vitundarvakning.  

Framtíðin er sú að stjórnvöld verða að átta sig á að barna-slysavarna verkefni er nauðsynlegt og samsetning þjóðfélagsins er breytt, það er minni þekking á öryggi meðal ákveðinna hópa.     

Faghópur um umhverfi og öryggi hélt í dag fund í OR um eldvarnir fyrirtækja. Ný reglugerð um eldvarnir og eldvarnaeftirlit felur í sér töluverðar breytingar á skipulagi opinbers eldvarnareftirlits og lög nr. 75/2000 kveða á um ábyrgð eigenda og forráðamanna húsnæðis með eldvörnum þess. Reglugerðin kallar á meiri kröfur og var farið yfir á fundinum á greinargóðan hátt hvaða þættir það eru sem eigendur, stjórnendur og starfsfólk þurfa að vita af og tileinka sér. Eigandi hússins er alltaf ábyrgur fyrir að skipa eldvarnafulltrúa en bæði eigendur og forráðamenn bera ábyrgð á eigin eldvörnum og skulu þær skjalfestar þannig að það nái yfir tæknileg atriði og skipulagsþætti. Eldvarnarfulltrúinn skal taka þátt í tilkynntum eftirlitsskoðunum, hafa þekkingu á brunavarnarlöggjöf og öllu eldvarnareftirlit og skipulagi , s.s. möguleikum slökkviliðs til að bregðast við eldi í mannvirkinu. 

Einar Bergmann fagstjóri forvarna hjá Slökkviliði höfuðborgarsvæðisins sagði aðaláherslur Slökkviðliðsins að vernda líf og heilsu, að fólki sé ekki ógnað og allir komist út án verkfæra og hjálpar annarra og að eigendur taki ábyrgð á byggingum. Slökkviliðið er komið með skýra ferla. Ferli slökkviliðsins er að 1. Slökkvilið kemur og spyr spurninga 2. Eigendur eiga að vera með skjalfestingu í lagi. 3. Ef skjalfesting er ekki í lagi er beitt þvingunum samkvæmt lögum.

Íris Guðnadóttir frá Securitas kynnti þjónustu fyrirtækisins varðandi  eldvarnarúttekt og úttekt á brunavörnum. Bæði er horft til öryggis fólks og eignaverndar. Securitas er með 43 skoðunaratriði og 306 undirliði.   Securitas gengur um húsnæðið og tekur myndir.  Síðan er eldvarnarúttektin kynnt fyrir verkkaupa og hann sér hvernig staðan er.  Securitas býður upp á tól fyrir stjórnendur varðandi hvað liggur á að gera.  Húsnæðið er mappað upp og eftirlit er mánaðarlegt framkvæmt af öryggisvörðum Securitas með Guardtools.  Öryggisverðir fá sinn gátlista, taka myndir og senda athugasemdir.  Stjórnendur fyrirtækja eru því vel upplýstir um stöðu síns fyrirtækis og verið er að huga að öryggi starfsfólks og eignavernd.  Skv. tölum frá Mannvirkjastofnun voru 200 útköll 2018 vegna bruna í byggingum. 

Mikill áhugi var fyrir fundi um Kolefnisspor fyrirtækja sem haldinn var í Eflu verkfræðistofu í morgun á vegum faghópa um umhverfi-og öryggi og samfélagsábyrgð fyrirtækja.

Helga Jóhanna Bjarnadóttir sviðsstjóri Umhverfissviðs Eflu verkfræðistofu hóf erindi sitt á spurningunni: Hvað er kolefnisspor?  Kolefnisspor er mælikvarði sem notaður er til þess að sýna áhrif athafna mannsins á loftslagsbreytingar.  Mælikvarðinn er samnefnari á áætluðum heildaráhrifum losunar gróðurhúsalofttegunda(GHL) annað hvort fyrir rekstur eða vöru. 

Ísland ætlar sér að vera kolefnishlutlaust 2040.  En hvað þýðir að vera kolefnishlutlaus? Þá er búið að draga alla losun frá mínus bindingu.  Þær lofttegundir sem verið er tala um eru annars vegar þessar náttúrulegu: koldíoxíð, metan og tví-nituroxíð og hins vegar þær manngerðu: vetnisflúorkolefnis, klórflúorkolefni, PFC efni og SF. Stærsti valdurinn í þessum málum eru kol, olía, gas, sement, landnotkun við framleiðslu votlendis, skógar og sjór.  Heimsbyggðin er að skilja í dag að hitahækkun heimsins er af mannavöldum.  Á Global Carbon Project er að finna mikið af ítarefni.  Frá árinu 2000-2018 er verið að losa 40 gígatonn og í Parísarsamkomulaginu er verið að tala um að ná hitanum niður um eina gráðu.  Búið er að tala um þetta frá því fyrir síðustu aldamót og því er komið að ákveðnum vendipunkti núna. Við höfum 11 ár til að ná niður í gildið sem var árið 2000.  Allar aðgerðir sem gerðar eru núna skipta miklu máli.  Kína og Indland framleiða mikið fyrir alla heiminn og þar verður mikið kolefnisspor. Þessar vörur eru aðallega seldar til Evrópu og USA. Evrópa tekur inn mikið kolefnisspor. 

En hvernig gera fyrirtæki upp sitt kolefnisfótspor.  1. Vörur og þjónusta til fyrirtækis (rafmagn hiti) – 2. fyrirtæki (bílar, húsnæði)- 3. vörur og þjónusta frá fyrirtækinu.  Kolefnisspor Eflu árið 2018 var 416 tonn CO2 ígildi.  Bílar í rekstri Eflu 16%, bílar starfsmanna á vegum Eflu 15%, flugferðir erlendis 32% flugferðir innanlands 31%.  Þarna er aðalmálið augljóst sem er flugferðir og bílar.  Byrjað er að vinna í þessu með rafmagnsbílum og fjarfundarbúnaði í stað flugferða.  Varðandi kolefnisspor vörunnar sjálfrar þá þarf að horfa á vistferils vörunnar; hvaðan koma auðlindirnar, framleiðsla, flutningur til Íslands, rekstur viðhald og endurvinnsla eða förgun. 

Miklu máli skiptir með hvaða orku vara er framleidd.   Dæmi um aðgerðir til að lækka kolefnissport er að nota t.d. kísilryk í stað sements í útisteypu og 15% flugösku í stað sements í innisteypu.  Einnig að spá í hvort sami styrkleiki þurfi að vera í steypunni alls staðar. 

En hvað losar hver íbúi eftir löndum, hvert er kolefnisspor á íbúa í mismunandi löndum? Á heimasíðu Umhverfisstofnunar er hægt að fá allar upplýsingar um slíkt.  Ísland skorar mjög ofarlega út af álverunum okkar og í efsta sæti eru Bandaríkin.