Jólarusl - umhverfisáhrif hátíðanna

Ragna I. Halldórsdóttir, deildarstjóri umhverfis-og fræðsludeildar Sorpu bauð Stjórnvísifélaga velkomna. Nú fer í hönd sá tími að flestir vilja gefa gjafir og gleðja aðra. Háðíð ljóss og friðar fer í hönd, veisluhöld og skemmtanir margfalt í boði og allir vilja njóta. En hvað er það sem allt þetta getur leitt til ef við höfum fyrirhyggju, naumhyggju og nýtni ekki með í för? Í fyrirlestrinum fjallaði Ragna um hvernig draga má úr umhverfisáhrifum jólanna og margt fleira áhugavert. Ragna útskýrði ferlið frá því að rusl er sótt af bílum á heimili þar til flokkun og urðun verður. Bílar eru með tvö hólf og geta því séð um losun á tveimur tunnum í einu. Ragna útskýrði þær kröfur sem eru gerðar til einstaklinga og fyrirtækja. Allt er flokkað eftir litum. Athygli vekur að Sorpa bjó til lit yfir nytjahluti til góðgerðamála. Sorpa er í samstarfi við Rauða krossinn og er sá litur bleikur. Í framtíðarsýninni er lífrænn úrgangur settur í sérstaka stöð. Sorpa skoðar annað slagið sýni frá heimilum og sem dæmi er allur málmur tekinn frá með ákveðnum tækjum. Með gras-og jarðgerðarstöð væri hægt að setja allan lífrænan úrgang saman. Verið er að vinna að því að flokka úrgang þannig.
En hvernig getum við lámarkað úrgang.? Það ætti alltaf að vera forgangsatriði að koma í veg fyrir myndun úrgangs og draga úr magninu. Það sem við gerum okkur ekki alltaf grein fyrir er að jafnaði innihalda vörurnar einungis 5% af þeim efnum sem voru notuð í framleiðslu þeirra og flutning á milli staða. Umhverfisáhrif þess að henda eru því margfalt meiri en við gerum okkur grein fyrir. Við þurfum því að vera gagnrýnin á eigin innkaup og koma í veg fyrir óþarfa sóun. Hægt er að lágmarka úrgang með því að 1. Nota margnota innkaupapoka 2. Velja vörur með lágmarks umbúðir 3. Velja vörur í endurunnum eð endurvinnanlegum umbúðum 4. Draga úr notkun einnota umbúða 5. Draga úr notkun einkabílsins 6. Velja umhverfismerktar vörur. Magn úrgangs til Sorpu hefur minnkað gríðarlega. Árið 2008 var úrgangur 1182 kg. á íbúa en er í dag 801 kg. Var lægstur 2010 einungis 710 kg.. En sjáum við jólin í ruslinu? Aukningin í pappírsúrgangi eykst tvöfalt frá miðjum janúar til miðs janúar. Annar úrgangur eykst líka.
Frá árinu 1999 hefur Góði hirðirinn veitt um 200 milljónir í styrki. Þar er líka tilvalið að kaupa gjöf sem glatt hefur áður. Samstarf er við Rauða krossinn um söfnun á fatnaði og klæði. Fatnaður er seldur beint til útlanda og ágóðinn rennur í Hjálparsjóð Rauða krossins. Ónýtur fatnaður og gardínur er allur notaður í áframhaldandi vinnslu hjá birgjunum sem fá það erlendis. Ávinningur af endurvinnslu er mikill. Endurvinnsla á 1 tonni af pappír sparar 17 tré, 26 þúsund lítra af vatni, orku sem nemur því sem meðalheimili notar á hálfu ári, tvær tunnur af olíu og 95% minni loftmengun en frumframleiðsla á pappír. Um að gera að fara inn á Pinterest og sjá þar hvernig er hægt að endurnýta hluti. Lítill munur er á umhverfisáhrifum þess að hafa gervi jólatré og alvöru tré. Nota þarf tréð í a.m.k. 20 ár til að áhrifin séu mælanleg. Málmur er endurunninn og sparar mikla orku og dregur úr útblæstri gróðurhúsalofttegunda Endurvinnsla á 3.400 tonnum af blönduðum málmi sem SORPA safnaði 2014 sparaði orku sem nemur ársnotkun 17 þúsund heimila og 340 þúsund lítra af vatni. Endurvinnsla á 1 áldós sparar orku sem dugar til að horfa á sjónvarp í 3 klukkustundir. Á vef Umhverfisstofnunar eru frábærar upplýsingar varðandi matarsóun eins og að kaupa aðeins inn þegar eitthvað fer að vanta og þá í mátulegu magni. Gera þarf sér grein fyrir muninum á „síðasti söludagur“ og „best fyrir“ en matvörur með seinni merkingunni eru þurrvörur sem óhætt er að neyta mun lengur. Það sparar að versla bara það sem einungis þarf. Ragna benti á áhugaverðar síður á netinu hjá Umhverfisstofnun http://www.ust.is/

Fleiri fréttir og pistlar

Óskað er eftir tilnefningum - Stjórnunarverðlaun Stjórnvísi 2026.

Til að tilnefna fyrir árið 2026 smellið hér
Óskað er eftir tilnefningum til Stjórnunarverðlauna Stjórnvísi 2026. Sjá myndband. 

Stjórnvísifélagar eru hvattir til að hafa í huga að þema stjórnar starfsárið 2025-2026 er "Framsýn forysta".

Stjórnunarverðlaun Stjórnvísi 2026 verða veitt í sautjánda sinn í febrúar næstkomandi við hátíðlega athöfn á Grand hótel, Háteigi, kl.16:00-17:10. Forseti Íslands Frú Halla Tómasdóttir afhendir verðlaunin og flytur stutt ávarp.

Við hvetjum alla landsmenn til að taka þátt með því að tilnefna og rökstyðja 1. millistjórnendur 2. yfirstjórnendur 3.frumkvöðla/brautryðjendur í fyrirtækjum innan sem utan raða Stjórnvísi sem þeim þykir hafa skarað framúr á sínu sviði.

Dómnefnd birtir lista yfir þá sem hljóta lágmarksfjölda tilnefninga.
Frestur til að tilnefna rennur út 17. desember 2025.
Hver og einn Stjórnvísifélagi getur tilnefnt og rökstutt eins marga og hann vill innan sem utan síns fyrirtækis. Opið er fyrir tilnefningar í öllum faghópum Stjórnvísi sem sjá má á vef félagsins; https://www.stjornvisi.is/is/faghopar
Dómnefnd tekur við öllum tilnefningum, vinnur úr þeim og útnefnir verðlaunahafa.


Viðmið við tilnefningu:
Að stjórnandinn hafi í starfi sínu eða einstöku verkefni sýnt af sér forystu, bæði í stjórnun og nýjum hugmyndum ásamt því að stuðla að auknum árangri í starfsemi þess fyrirtækis eða stofnunar sem hann starfar hjá.

Markmið Stjórnunarverðlauna Stjórnvísi er að vekja athygli á framúrskarandi starfi stjórnenda, örva umræðu um faglega stjórnun og hvetja félagsfólk til að auka þekkingu sína, hæfni og færni sem stjórnendur. Þannig vill Stjórnvísi stuðla að aukinni fagmennsku á sviði stjórnunar á Íslandi.

Dómnefnd.
Það er Stjórnvísi mikið í mun að verðlaunin séu byggð á faglegu mati og því eru viðmið og ferli verðlaunanna vel skilgreind og dómnefnd er skipuð sérfræðingum og reynslumiklum stjórnendum.
Dómnefnd 2026 skipa eftirtaldir:

Salóme Guðmundsdóttir, formaður dómnefndar, framkvæmdastjóri Ísorku og stjórnarformaður Kadeco.
Borghildur Erlingsdóttir, forstjóri Hugverkastofunnar.
Hermann Björnsson, forstjóri Sjóvár.
Gylfi Dalmann Aðalsteinsson, dósent við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands.
Katrín S. Óladóttir, fyrrverandi framkvæmdastjóri Hagvangs.
Margrét Guðmundsdóttir, fyrrverandi forstjóri Icepharma hf.,og stjórnarkona.
Þröstur Olaf Sigurjónsson, prófessor við viðskiptafræðideild Háskóla Íslands.

Ritari dómnefndar er Gunnhildur Arnardóttir, framkvæmdastjóri Stjórnvísi.

Nánari upplýsingar um Stjórnunarverðlaun Stjórnvísi er að finna á heimasíðu félagsins: https://www.stjornvisi.is/is/stjornunarverdlaun

Þrautreyndir reynsluboltar með framsögn í Húsi máls og menningar

Endurvakinn faghópur Stjórnvísi um almannatengsl, miðlun og samskipti hélt vel heppnaðan haustfund í Húsi máls og menningar við Laugaveg miðvikudaginn 5. nóvember 2025. Fundurinn var opinn öllu áhugasömu fólki og fjölsóttur. Faghópurinn fékk þrautreynda reynslubolta í faginu til að opna fundinn með stuttri framsögn um sig og sín verkefni, ásamt vangaveltum yfir framþróun fagsins. Þau voru Ásgeir Friðgeirsson ráðgjafi, Bryndís Ísfold Hlöðversdóttir ráðgjafi, Eva Bergþóra Guðbergsdóttir samskiptastjóri Reykjavíkurborgar, Gísli Freyr Valdórsson blaðamaður og ráðgjafi, Særún Ósk Pálmadóttir ráðgjafi hjá KOM og Steinunn Gyðu- og Guðjónsdóttir ráðgjafi hjá Aton. Umræðum stýrði Stefán Hrafn Hagalín framkvæmdastjóri Þrettánellefu.

Fullt hús á fyrsta viðburði Faghóps um þjónustu- og markaðsstjórnun

Endurvakinn faghópur Stjórnvísi um þjónustu- og markaðsstjórnun hélt fyrsta viðburð haustsins í Björtuloftum í Hörpu föstudaginn 7. nóvember síðastliðinn.

Hvert sæti var skipað þegar Ingibjörg Kristinsdóttir þjónustuhönnuður hélt erindi sitt „Frá innsýn til aðgerða“ í Hörpu. Hún leiddi þar gesti í gengum skemmtilega blöndu af fræðum og reynslu.

„Þjónustuhönnun hefur löngum sannað sig sem aðferðafræði sem eykur ánægju viðskiptavina og starfsfólks, eykur tekjur fyrirtækja, minnkar kostnað, eykur skilvirkni, minnkar áhættu, eykur tryggð viðskiptavina og eykur líkurnar á að viðskiptavinurinn velji fyrirtækið aftur og aftur“ segir í kynningu viðburðarins.

Ingibjörg fékk fjölmargar spurningar og í lokin spjölluðu gestir og nutu samverunnar í fallegu útsýni Björtulofta.

Stjórn faghópsins þakkar gestum kærlega fyrir komuna og minnir á næsta viðburð faghópsins sem verður í húsakynnum Icelandair í Hafnarfirði 27. nóvember nk. 

Gæðastjórnun - Kaffi og kafað á dýptina 28. okt.

Enn eru nokkur pláss laus á STAÐFUNDINUM "Gæðastjórnun - Kaffi og kafað á dýptina" sem fram fer 28. okt. kl. 09:00-10:30 í húsnæði Náttúrufræðistofunar Urriðaholtsstræti 6-8, Garðabæ. Sjá nánar í hér að neðan.

Skráning fer fram að venju á vef Stjórnvísi - sjá hér: https://www.stjornvisi.is/is/vidburdir/kaffi-og-kafad-a-dyptina

---

Faghópur um gæðastjórnun býður áhugafólki um gæðamál og stjórnunarkerfi á staðviðburð þar sem þátttakendur hittast og taka þátt í umræðum um sín uppáhalds viðfangsefni. Sett verða upp umræðuborð með umræðustjórnendum (moderators) sem halda utan um samtalið á hverju borði. Viðfangsefnin ákvarða þátttakendur í sameiningu í upphafi viðburðar og velja sér í kjölfarið borð/málefni sem þeir hafa áhuga á og gefst kostur á að koma á framfæri hugmyndum og áskorunum ásamt því að fá innblástur frá öðrum. Möguleiki er að skipta um borð/málefni einu sinni á viðburðinum ef fólk kýs. Viðburðinum lýkur svo með stuttri samantekt þar sem hver umræðustjórnandi kynnir helstu niðurstöðurnar sem fram komu á viðkomandi borði - svo allir fái innsýn í umræður og lærdóma morgunsins.

Kjörið tækifæri til að ræða gæðamál á dýptina, fá nýja sýn á áskoranir og viðfangsefni og hitta kollega í morgunkaffi og gæðaspjall😊

Fjöldi þátttakenda er miðaður við hámark 25 manns. Áhugasamir eru hvattir til að skrá sig sem fyrst – fyrstur kemur, fyrstur fær.

Vel sóttur fundur í JBT Marel í morgun - Hvernig vinna HSE og LEAN saman.

Stjórnvísifélagar fjölmenntu í JBT Marel í morgun þar sem Lilja Birgisdóttir (HSE/ÖHU Manager) hjá JBT Marel fræddi  okkur um hvernig HSE (ÖHU) og LEAN vinna saman, kosti þess og galla.

Boðið var upp á morgunhressingu fyrir kynninguna kl. 08:30. Eftir kynninguna var öllum boðið upp á fræðslu og útsýningshring á svölunum þar sem hægt verður að horfa yfir framleiðsluna.

Fannst þér efnið á síðunni hjálplegt?